Twee nieuwe wetten: de Energiewet en de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie

De Eerste Kamer heeft twee wetten aangenomen die ook belangrijk zijn voor VvE’s en appartementseigenaars. Het gaat om de Energiewet en de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). De Tweede Kamer ging eerder al akkoord met de beide wetten. Waarschijnlijk zal de eerste Kamer ook akkoord gaan met afschaffing van de salderingsregeling per 1 januari 2027.

De Energiewet

De Energiewet vervangt twee oude wetten: de Elektriciteitswet en de Gaswet. In de nieuwe wet wordt ook de Europese Elektriciteitsrichtlijn opgenomen.

De wet zorgt ervoor dat netbeheerders duidelijke taken krijgen en dat de overheid meer te zeggen krijgt als het gaat om investeringen in de systemen voor gas en elektriciteit. Het is ook de bedoeling dat de positie van de consument wordt versterkt. Daarmee wordt vooral bedoeld dat er meer duidelijkheid en bescherming komt bij het opzeggen van een contract. De facturen moeten ook duidelijker. Alle energieleveranciers moeten hun klanten een vast (model)contract aanbieden voor minimaal één jaar.

Ook voor netbeheerders zitten er voordelen aan de wet: zij krijgen meer mogelijkheden om de problemen met het overvolle stroomnet aan te pakken.

De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie

Met de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) kunnen gemeenten regelen welke wijken op termijn overstappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. In samenspraak met bewoners, gebouweigenaren en andere stakeholders kiezen gemeenten in de wijkgerichte aanpak de beste duurzame manier om de wijk te verwarmen. Per wijk kan de oplossing c.q. de aanpak verschillen.

De keuze moet worden gemaakt in een zorgvuldig proces van democratische besluitvorming. Woning- en gebouweigenaren mogen altijd zelf kiezen met welk duurzaam alternatief ze hun woning of gebouw verwarmen. Er komt dus geen verplichting om bijvoorbeeld mee te doen aan een collectief warmtenet.

Echter: de gemeente kan bepalen dat de netbeheerder na een bepaalde datum – en met een ruime overgangstermijn – geen aardgas meer transporteert naar een bepaalde wijk. Een gasnet in stand houden of vernieuwen voor enkele gebruikers die niet van het aardgas af willen, terwijl er een redelijk alternatief beschikbaar is, leidt tot onnodige CO2-uitstoot en tot hogere kosten voor de samenleving als geheel. De kosten voor dat gasnet worden immers betaald door alle klanten uit het verzorgingsgebied van de netbeheerder.